มนุษย์หมาป่า เรื่องเล่าขานเก่าแก่จากยุโรปในสมัยยุคกลาง ตำนานความดำมืดของมนุษย์ที่แปรเปลี่ยนไปชั่วข้ามคืนที่พระจันทร์เต็มดวงและชีวิตมากมายที่ถูกสังเวย เรื่องเล่าเหล่านี้มีที่มาอย่างไร? มีคำอธิบายทางวิทยาศาสตร์หรือไม่? ไปหาคำตอบร่วมกับ MyFriend ในเดือนแห่งความลี้ลับ!

ตำนานมนุษย์หมาป่า ว่าด้วยเรื่องของมนุษย์ที่จะกลายร่างเป็นหมาป่าในคืนพระจันทร์เต็มดวง โดยมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป ทั้งดุร้าย ประสาทสัมผัสที่ว่องไว ออกไล่ล่าสิ่งมีชีวิตหรือซากศพ ก่อนที่จะกลับมาเป็นมนุษย์อีกครั้งในตอนเช้า

ด้วยอาการที่สุดโต่งจนแทบจะเป็นการกลายร่างจากมนุษย์ไปสู่สัตว์ประหลาด ทำให้ผู้คนเกิดความสงสัยใคร่รู้ในความลึกลับนี้ เมื่อความรู้ทางการแพทย์ก้าวหน้าขึ้นและมีการเก็บข้อมูลอย่างต่อเนื่อง นักประวัติศาสตร์ยูเจน เว็บเบอร์ (Eugen Weber) ได้ทำการสำรวจและค้นพบว่าชาวชนบทในฝรั่งเศสในศตวรรษที่ 19 นั้นจะมีความเกรงกลัวต่อ “ความบ้าคลั่งของสุนัข” ซึ่งเป็นสิ่งที่คนสมัยก่อนใช้เพื่อบรรยายถึงคนที่เจ็บป่วยจาก “โรคพิษสุนัขบ้า” นั่นเอง!

โรคพิษสุนัขบ้า (Rabies) หรือโรคกลัวน้ำ (Hydrophobia) เป็นการติดเชื้อไวรัสในน้ำลายสัตว์สู่คน เมื่อมนุษย์ถูกสัตว์ที่มีเชื้อไวรัสกัดหรือข่วน เชื้อไวรัสจะเดินทางผ่านระบบประสาทเข้าสู่สมอง โดยจะมีระยะฟักตัวประมาณ 2-8 สัปดาห์

อาการแรกเริ่มคือ มีไข้ต่ำ เจ็บคอ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย คันบริเวณแผลที่เคยโดนกัดหรือข่วน เมื่ออาการหนักขึ้นจะเริ่มมีอาการทางประสาท ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกร้อนรน กระวนกระวาย กลัวแสง หนาวสั่น มีอาการเกร็งและกลืนลำบาก โดยเฉพาะของเหลว ดื่มน้ำได้ยาก และจะมีอาการสุดท้ายคือเกร็ง หายใจไม่ออก แน่นหน้าอก กล้ามเนื้อกระตุก แขนขาอ่อนแรง หมดสติ และเสียชีวิตได้ในที่สุด

แม้ 99% ของมนุษย์ที่ติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าจะติดมาจากสุนัข แต่โรคร้ายนี้ก็ยังสามารถแพร่เชื้อจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น ๆ เช่น แมว หนู กระต่าย มาสู่มนุษย์ได้อีกด้วย

ปัจจุบัน โรคพิษสุนัขบ้านั้นยังคงไม่สามารถรักษาให้หายได้ แต่สามารถป้องกันได้ การพาสัตว์เหล่านี้ไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าและระมัดระวังตัวจากการโดนกัดหรือข่วนจากสัตว์อื่น ๆ เป็นหนทางป้องกันได้อย่างดีที่สุด แต่หากโดนกัดไปแล้ว ก็ต้องรีบปฐมพยาบาลและไปหาคุณหมอเพื่อเข้ารับการรักษาและรับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าและบาดทะยักต่อไป

หากพบเห็นสัตว์ที่มีอาการของโรคพิษสุนัขบ้า เช่น มีอาการหงุดหงิด ตื่นเต้น ไล่กัดคนและสัตว์ตัวอื่น ให้โทรติดต่อศูนย์บริการสาธารณสุขท้องถิ่นเพื่อให้ทางการมาจับและนำตัวสัตว์เหล่านั้นไป อย่าพยายามจับด้วยตนเอง โดยสามารถสังเกตอาการดังต่อไปนี้

อ้างอิงจากสำนักข่าว BBC NEWS ไทย และสภากาชาดไทย อาการของสัตว์ที่ป่วยเป็นโรคพิษสุนัขบ้ามี 2 แบบ

• แบบดุร้าย สัตว์มีอาการหงุดหงิด ตื่นเต้น วิ่งพล่าน ไล่กัดคนและสัตว์ตัวอื่น โดยสุนัขจะแสดงอาการเช่นนี้ประมาณ 2-3 วัน หลังจากนั้นจะอ่อนเพลีย ขาหลังไม่มีแรง เดินโซเซ และเสียชีวิตในที่สุด
• แบบเซื่องซึม สังเกตได้ยากกว่าเพราะสัตว์จะมีอาการเหมือนโรคอื่น ๆ เช่น ไข้หวัด หรือ โรคหัด โดยจะมีอาการลิ้นห้อย ปากอ้าหุบไม่ได้ ตัวแข็งเป็นอัมพาต บางตัวมีอาการชักและตายในที่สุด

แม้คำอธิบายจากโลกปัจจุบันถึงเรื่องลึกลับในอดีตนั้นจะทำให้ทุกอย่างชัดเจนมากยิ่งขึ้น แต่ตำนานมนุษย์หมาป่านั้นจะยังคงเป็นเรื่องลี้ลับสุดคลาสสิกตลอดกาลเสมอ โดยเฉพาะเมื่อใดที่ถึงคืนพระจันทร์เต็มดวง หลายคนคงมองไปยังพระจันทร์ดวงใหญ่แล้วก็อดคิดไม่ได้ ว่าเจ้าหมาที่เห่าหอนอยู่ข้าง ๆ กันตรงนี้อาจกำลังสื่อสารกับใครที่กลายร่างอยู่ก็ได้?! 👀🐺

📸 ขอขอบคุณภาพจาก Josephine Amalie Paysen

📰 MyFriend’s Paw report ข่าวสารและเทรนด์ใหม่ ๆ เกี่ยวกับสัตว์เลี้ยงที่จริงจัง จริงใจ และให้ข้อมูลอย่างตรงไปตรงมา เพื่อคุณพ่อคุณแม่น้อง ๆ รู้เท่าทันสิ่งใหม่ในวงการสัตว์เลี้ยงแบบรอบด้าน!

🐶🐱MyFriend แอปของเหล่าสัตว์เลี้ยง ให้คุณพ่อคุณแม่ดูแลเจ้าน้องเพื่อนซี้ได้ดียิ่งขึ้น ด้วยบริการและคอนเทนต์สนุก ๆ มากมาย!

References

• Rabies’ horrifying symptoms inspired folktales of humans turned into werewolves, vampires and other monsters | The Conversation
• Werewolf | Wikipedia
• โรคพิษสุนัขบ้า ติดเชื้ออาจถึงตายได้! | Sikarin
• “หมอธีระวัฒน์” รวมความเข้าใจผิดเกี่ยวกับโรคพิษสุนัขบ้า | Hfocus
• 5 ข้อควรรู้เกี่ยวกับ โรคพิษสุนัขบ้า ที่กำลังระบาดตอนนี้ | BBC NEWS ไทย
• โรคพิษสุนัขบ้า (Rabies) ภัยร้ายใกล้ตัว | โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาการุณย์